کاخ ارشیر بابکان در خطر است - وبلاگ پر زرق و برق

به گزارش وبلاگ پر زرق و برق، کاخ ارشیر بابکان از جمله بزرگ ترین سنگ نگاره های ساسانی است که تا قبل از ثبت جهانی از نظر حفاظتی در موقعیت بدی بوده است.

کاخ اردشیر بابکان که در صد کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز و در بخش اقتصادی مجموعه و شهر باستانی گور واقع شده است، در سال 1310 به ثبت ملی رسیده است. در حال حاضر، توسعه روستای آتشکده که چند دهه پیش در نزدیکی این عمارت بنا شده و بعلاوه سوء مدیریت در حفاظت از این مجموعه باستانی، شرایط این کاخ را در معرض خطر قرار داده است.

از جمله اقدامات اخیر، ایجاد راهی برای دسترسی به این محوطه باستانی است که البته متاسفانه به نحو صحیحی انجام نگرفته است. درست پیش از ورود کارشناسان یونسکو به این محوطه جهانی باری ثبت جهانی آن، ماشین آلات سنگین، جاده ای را ایجاد نموده اند که نه تنها تا عرصه باستانی کشیده می گردد، بلکه قسمت هایی از راه باستانی این محل و منظر فرهنگی کتیبه را نیز تخریب نموده است. گفته می شد لودرهایی که در این منطقه وجود داشته اند، صرفا برای صاف کردن جاده در جهت روستای آتشکده تا نقش برجسته ساسانی موسوم به نبرد سواران بوده است، مسافتی که حدودا یک کیلومتر طول دارد، اما اکنون این جاده به اصالت منظر فرهنگی اثر آسیب زده است؛ و بقایای فسیل های نادری را که از آثار باستان شناختی منطقه بوده اند، تخریب نموده است.

علاوه بر این، توسعه روستای آتشکده در شمال کاخ اردشیر و جنوب نقش برجسته معروف ساسانی، برای این محوطه تاریخی و بقایای باستانی آن مشکلاتی را رقم زده است.

علیرضا عسگری چاوردی، مدیر پایگاه فروز آباد با اعتقاد بر این که فیروزآباد نیز مانند دیگر دشت های کشور در حال توسعه است، در این باره می گوید:

توسعه باید در خدمت آثار باستانی باشد و منظره آثار را حفظ کند، سپس در خدمت جهانگرد باشد. در عین حال به بهانه حفظ منظر نمی توانیم راه های دسترسی را از دشت فیروز آباد دور کنیم و در عین حال جهانگردی را پایدار نگه داریم. بنابراین کنش متقابل بین آثار باستانی و توسعه در درشت فیروزآباد و دره تنگاب وجود دارد.

او در ادامه اضافه نمود:

امروزه دسترسی به قلعه دختر نیز با پیاده روی بسیار سنگین انجام می گردد. این دو منطقه جهانگردی، هر دو در حریم رودخانه هستند و جهت مناسبی ندارند. در دهه 1350 یک جهت دسترسی اولیه برای رسیدن به نقش جنگاوران ایجاده شده بود که در دهه 1370 نیز کمی تصحیح شده است. این مسئله باعث شد تا ما بخشی از گل و لای کوه که بر روی مصطبه ها ایجاد شده و ارتباطی با اثر نداشت را برداشت کنیم، که البته با مخالفت برخی از همکاران باستان شناس روبرو شدیم.

چاوری معتقد است که برای دسترسی به نقش برجسته باید گل و لای آن برداشته شده، و این اقدام به هیچ عنوان در عرصه اثر انجام نشده و فاصله روستای آتشکده تا اثر نیز حدود 800 متر است. فرصت نشد کارشناسان یونشکو از این بخش بازدید نمایند، اما آن ها اعتقاد دارند باید جهت دسترسی به نقش برجسته فراهم می شد.

چاوری بعلاوه درباره راه باستانی منطقه تنگاب گفته است:

طبیعی است که انسان در دوره های مختلف از آن معبر گذر نموده است. تنگاب به علت فعل و انفعال انسانی برای شکل گیری فیروزآباد به ثبت جهانی رسیده است. در این منطقه به علت محدودیت فضا، علاوه بر جاده ای آسفالت که از قدیم ایجاد شده بود، آب بندی 25 ساله نیز وجود دارد که باید آن را یا به جهت جهانگردی تبدیل نموده، یا حذف کرد.

بر پایه قانون و ضوابت میراث فرهنگی، هر گونه دخل و تصرف، پی کنی، تعمیرات، تاسیسات و تسطیح در عرصه و حریم آثار ممنوع است و در صورت احتیاج ضروری، هر گونه عملیات باید به تایید و تصویب شورای فنی سازمان میراث فرهنگی استان برسد.