گاه شماری شب یلدا در خراسان جنوبی
به گزارش وبلاگ پر زرق و برق، مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: شب شروع فصل زمستان که به شب یلدا یا چله معروف است در نزد مردم خراسان جنوبی همانند سایر ایرانیان گرامی داشته می گردد.
به گزارش وبلاگ پر زرق و برق به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، سید احمد برآبادی مسئول حوزه پژوهش اداره کل اضافه نمود: براساس گاه شماری بومی و قدیمی چله بزرگ زمستان از فردای این شب یعنی از اول دی ماه شروع شده و تا 40 روز (دهم بهمن) ادامه دارد به این چله چله کلو یا چله بزرگ گفته می گردد و چله خرد یا چله کوچک از 11 بهمن شروع شده و در انتها این ماه به انتها می رسد، همانند چله های زمستان، سابق در تابستان و ماه های تیر و مرداد هم چله های تابستان قرار داشته اند.
او ادامه داد: این گاه شماری براساس طبیعت و آب و هوای ایران تنظیم شده و مورد توجه کشاورزان و دامداران است. در گذشته اهالی خراسان جنوبی هم مانند بقیه مردم به این گاه شماری اهمیت فراوانی داده و تابستان و زمستان واقعی را همین دوچله می دانستند. ماه اسفند را جزء زمستان به حساب نیاورده و آن را ماه نوروز می خوانند.
برآبادی گفت: شب چله چون بلندترین و طولانی ترین شب سال است از بین شب های دیگر سال متمایز و خاص بوده است به این علت که از فردای این روز، روزها بلندتر شده و شبها کوتاهتر می گردد و همچنین به تدریج تاریکی کاهش و روشنایی و نور افزایش می یابد.
او اضافه نمود: از روزگاران بسیار دور مردم خراسان جنوبی همچون سایر هموطنان این شب را گرامی داشته و به جشن و سرور می پردازند. فامیل و خویشاوندان در این شب به خانه بزرگترها و بزرگ خاندان رفته و همچنین صاحب خانه از آنان با انواع شیرینی، آجیل و میوه پذیرایی می نماید. مخصوصاٌ میوه شب چله بیشتر هندوانه و انار است و آجیل های مخصوص شب چله هم بیشتر میوه های خشک شده و محصولات باغی است. مردم براین عقیده اند که اگر در شب چله زمستان هندوانه بخورند از گرما چله تابستان در امان خواهند بود. شاهنامه خوانی، حافظ خوانی و برگزاری مراسم و آیین کف زنی از دیگر مراسم شب چله خراسان جنوبی است.
آیین و مراسم شب چله به شماره 807 در سال 1391 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
منبع: میراث آریا