عرضه اختصاصی در بورس کالا چگونه است؟ - وبلاگ پر زرق و برق

به گزارش وبلاگ پر زرق و برق، عرضه اختصاصی یکی از رویکرد های بورس کالا برای مدیریت بازار است و همان گونه که از نام آن پیداست اختصاص به یک بخش خاص دارد که از شفافیت بالاتری برخوردار بوده و فضا برای فعالیت گروه های صنعتی خاصی را فراهم می آورد.

این شیوه معامله در گذشته تجربه شده و امکان بازتعریف و گسترش آن وجود دارد. در شرایطی که یک صنعت خاص مثل صنایع دارویی، فراوری تجهیزات پزشکی، خودرو یا لوازم خانگی که برای کلیت یک اقتصاد یا در شرایط خاص اهمیت بیشتری داشته یا اهمیت بیشتری پیدا می نماید مورد توجه تصمیم سازان مالی قرار گرفته و کوشش می نمایند تا فضا را برای حضور ساده تر این صنایع در خرید مواد اولیه فراهم نمایند.

به صورت کلی متولی صنایع در کشور وزارت صمت است و مدیریت تقاضا شاید یکی از ابزار های مهم در اختیار این وزارتخانه باشد. سامانه بهین یاب که در چارچوب وزارت صمت جای می گیرد نقش پررنگی در ارائه آمار عملکرد صنایع داشته و در همین سامانه سهمیه های خرید معین می شود. بازبینی این سامانه نیز مدت هاست که پیگیری می شود و به احتمال قوی این پیگیری ها ادامه خواهد یافت.

عرضه اختصاصی در بورس کالا تفاوت چندانی با عرضه های رایج در بازار فیزیکی ندارد، اما از چند اختلاف مهم برخوردار است. استفاده از این شیوه معامله اغلب در شرایطی رخ می دهد که یا التهاب یک کالا افزایش یافته یا این کالا به هر دلیل در مرکز توجه قرار بگیرد. در این شرایط کالای خاص، برجسته شده و برای آن کوشش می نمایند تا عرضه اختصاصی ارائه نمایند. اما واقعیت آن است که توجه به یک کالا یا التهاب قیمتی حتما دلیلی دارد و نشانه ای از اهمیت یا رشد تقاضاست. در این شرایط گروه های خریدار هدف یا صنایع خاص با موضوع وزارت صمت تفکیک شده و اولویت اصلی برای خرید، به این صنایع تعلق می گیرد. به عبارت ساده تر صنایع هدف مثلا صنایع دارویی یا فراوری ملزومات پزشکی، خودرو یا لوازم خانگی، براساس سهمیه ای که به آن ها برای خرید تعلق می گیرد در تالار؛ وارد فاز معاملات خواهند شد و با توجه به تمرکز وزارت صمت بر تقاضا، معاملات غالبا به آرامی صورت پذیرفته و احتیاج آن ها در تالار تامین می شود. با توجه به در اختیار بودن کافی عرضه ها، خریداران اصلی هم تمایلی به رقابت پیدا نمی نمایند و براساس احتیاج واقعی خود اقدام به خرید نموده و به همین دلیل پس از یک بازه زمانی کوتاه، این بازار اغلب به ثبات می رسد. اما این آرامش به معنی آن است که باز بخشی از عرضه باقی خواهد ماند آن هم در شرایطی که در این شیوه اغلب سهمیه تخصیص داده شده کمتر از عرضه کل است. در نهایت تمامی عرضه مورد دادوستد قرار نگرفته و در فاز بعدی بقیه عرضه، از امکان معاملات مرسوم برخوردار می شود.

عرضه اختصاصی اغلب بسیار محدود است و با توجه به تمرکز این شیوه معاملاتی بر مدیریت تقاضا، بازاری به نسبت آرام را شاهد خواهیم بود و رشد نرخ چندانی به ثبت نمی رسد. از سوی دیگر انتشار قیمت ها و آمار معاملات در این شیوه دادوستد با سهولت بیشتری همراه است و باز هم ذات رقابت و نوسان نرخ را می توان رهگیری کرد. در نهایت تسری نرخ های کشف شده از بورس به بازار خود باعث آرامش قیمتی در بازار خارج از بورس می شود و البته فضای بیشتری برای فراورینمایندگان واقعی با تقاضای بالا را شاهد خواهیم بود.

در گذشته در بازار محصولات پتروشیمی در بورس کالا بار ها از عرضه اختصاصی استفاده شد و این تجربه هم اکنون در حال بهَ کار گیری در بازار فولاد است. از ویژگی های دیگر عرضه اختصاصی بازبینی گرید و گونه مصرفی از یک گروه کالایی است و هر خریدار نمی تواند در یک گروه کالایی از آزادی عمل بالایی استفاده کند یعنی هر خریدار به فراخور تقاضا و فراوری واقعی خود، از امکان خرید یک گونه یا گرید خاص برخوردار است که به کاهش التهاب تقاضا در روز های رشد قیمت ها منتهی می شود.

به عبارت ساده تر امکان مهاجرت تقاضا در بین کالا های مختلف در یک گروه کالایی به حداقل خود کاهش می یابد که در روز های اوج نرخ رویکردی قابل قبول به شمار می رود. در هر حال اگرچه آزادی عمل در بازار ها یک اصل مهم است، ولی معین قیمت حمایتی خود فضایی برای رونق تقاضا را به همراه دارد که این تقاضا همواره به منظور حمایت از صنعت نیست بلکه تبدیل نقدینگی به کالا و استفاده از نوسان قیمت ها تنها به مسائل و رشد قیمت تمام شده برای فراورینماینده واقعی منتهی می شود.

عرضه های اختصاصی فولادمبارکه

عرضه های اختصاصی فولادمبارکه در بورس کالا شروع می شود تا از این پس ورق سرد به سه گروه خودرویی، لوازم خانگی و سایر مصرف نماینده ها از قبیل بشکه ساز، سوله ساز و... (که تحت عنوان مصارف عمومی تقسیم می شود) هر کدام دارای عرضه های جداگانه خواهند بود. با این اقدام شرایط تامین مواد اولیه برای صنایع تسهیل شده و شفافیت به طور کامل در میزان سهمیه ها و هویت مشتریان برقرار می شود تا ضعف های فروش مچینگ نیز مرتفع شود.

به گزارش کالاخبر، در بازار فولاد تا پیش از این، معاملات مچینگ وجود داشت و فولادمبارکه اصفهان، عرضه های خود را در میان متقاضیان در مچینگ تقسیم می کرد و سهمیه هر شرکت نیز در این سیستم معین می شد، اما با ابلاغ شیوه نامه جدید فولاد، عرضه های اختصاصی جایگزین مچینگ شده تا ضعف های مچینگ رفع شود. به این ترتیب در سامانه بهین یاب وزارت صمت، سهمیه های جداگانه برای ورق سرد، گروه خودرویی، لوازم خانگی و عمومی تعریف شده است و هر یک از بخش ها سهمیه معینی خواهند داشت و عرضه نماینده باید متناسب با هر یک از گروه های کالایی، عرضه جداگانه ای داشته باشد.

بر این اساس دو هفته قبل، فولادمبارکه عرضه عمومی انجام داد که برای نخستین بار در روز شنبه 29 آذر ماه عرضه اختصاصی ورق سرد برای خودروسازان و فراورینمایندگان لوازم خانگی را خواهد داشت؛ بنابراین از این پس کسانی می توانند ورق سرد مورد احتیاج فراوری لوازم خانگی را خریداری نمایند که سهمیه لوازم خانگی دارند و در طرف مقابل، کسانی قادر به خرید ورق سرد خودروسازی هستند که صرفا سهمیه خودرویی برای آن ها معین شده است.

مزایای عرضه اختصاصی

از جمله مزایای عرضه اختصاصی فولاد در بورس کالا این است که در این روش هر یک از گروه های کالایی قادرند متناسب با شرایط خود خرید نمایند و همچون گذشته، تمامی محصولات در یک بسته دیده نشده است. عظیم ترین حسن عرضه اختصاصی نسبت به معاملات مچینگ نیز معین شدن هویت مشتریان است چراکه در مچینگ، هویت مشتریان معین نبود و ابهاماتی در خصوص مشتریان وجود داشت یا بعضا خرید ها از سهمیه خریداران در مچینگ کسر نمی شد یا فاقد سهمیه بهین یاب بوده اند درحالی که در روش جدید، با هر عرضه و معامله ای، میزان خرید هر مشتری از سهمیه آنان کسر می شود تا کسی به طور مضاعف خرید نکند.

درخصوص قیمت نیز باید گفت، در عرضه روز شنبه (امروز) قیمت براساس نرخ کشف شده قبلی ورق سرد انجام خواهد شد، اما در صورت اصلاح شیوه نامه، ممکن است قیمت ها براساس قیمت پایه بوده و متناسب با تقاضای ثبت شده رقابت نیز روی محموله های عرضه شده صورت گیرد با این تفاوت که تنها فراورینمایندگان لوازم خانگی یا خودروسازان هر یک به طور جداگانه در گروه خود با یکدیگر رقابت خواهند کرد. طبق وعده وزیر صمت و موافقت فولادمبارکه، عرضه ها به صورت اعتباری انجام خواهد شد تا به این شیوه به خودروسازان و فراورینمایندگان لوازم خانگی در فراوری و کاهش هزینه هایشان یاری شود.